Taze ve Kaliteli Gıdaya Ulaşmak İsteyenler için Alışverişte Takip Edilecek Güvenli Gıda İşaretlerini Sıraladık
Üreticiler ve marketler, gıda güvenliği yasalarına uysa bile yiyeceğinizin kalitesi, onu nasıl seçtiğimizle doğrudan bağlantılıdır. Gıda alışverişi yaparken, tercih ettiğimiz ürünün kullanım ömrü, dolayısı ile tazeliği ve tadını etkileyen önemli unsurlara dikkat etmek bizim sorumluluğumuzdadır.
Hassas gruplar arasında kabul edilen hamile kadınlar, küçük çocuklar, yaşlılar ve hastalıkları sebebiyle bağışıklık sisteminin baskılanması gerekenler gıda seçimi konusunda ekstra özen göstermelidir, esasında sağlıklı kalmak isteyen herkes için birinci derecede önem arz eder.
Bu nedenle yazımızın devamında, taze ve kaliteli gıdaya ulaşmak isteyenler için mutfak alışverişinde dikkat edilmesi gereken güvenli gıda işaretlerini bir araya getirdik.
Alışveriş gezisini gıda güvenliğini dikkate alarak planlamak isteyenlere, aşağıdaki adımları izlemelerini önemle tavsiye ediyoruz.
Güvenli gıda tüketmek için alışverişte hangi kurallara dikkat edilmeli?
Gıda etiketlerini inceleyin
- Tüketime sunulan her türlü gıda maddesinin üzerinde, ürünün niteliğini, varsa özel saklama koşullarını, ithalat izin tarihini gösteren bilgiler ve Türk gıda mevzuatına uygunluk etiketi bulunmalıdır.
- Ambalajının üzerinde söz konusu bilgilerin belirtilmediği ürünler satın alınmamalıdır.
Gıda paketlerini kontrol edin
- Gıda ambalajlarında delik, yırtık veya açıklık bulunmamalıdır.
- Donmuş gıdalar çözülme belirtisi göstermemeli ve katı halini koruyor olmalıdır.
- Soğutulmuş yiyeceğe dokunulduğunda, yeterince soğuk olduğu hissedilmelidir.
- Kavanozda satılan ürünlerin kapaklarının gevşek olması, gıdanın vakumunun kaybolduğunun göstergesi olduğundan, ambalajı hasar görmüş ürünler satın alınmamalıdır.
- Konserve, salça benzeri teneke kutudaki ürünlerin yüzeyinde şişkinlik, paslanma veya çökme benzeri deformasyonlar bulunmamalıdır.
Ürünün tavsiye edilen tüketim tarihini, son tüketim tarihini ve dondurulduğu tarihi kontrol edin
- Ambalaj materyalinin üzerinde bulunan, gıdanın kendine has özelliklerini koruma süresini gösteren tavsiye edilen tüketim tarihi (TETT) veya kolay bozulabilen gıdalar için uygun görülen son tüketim tarihi (STT) ve dondurulan gıdalarda ürünün dondurulduğu tarih bilgisi kontrol edilmelidir.
- Alınacak ürünlerden üretim tarihi günümüze en yakın olanlar seçilmeli, son kullanma tarihi yaklaşmış ise o ürün tercih edilmemelidir.
Ambalajın üzerindeki içindekiler bölümünü dikkatle okuyun
- Alerjen maddelere duyarlı kişiler, ambalaj üzerinde belirtilen bileşenler listesinde sıralanan alerjenleri dikkatlice incelemelidir.
- Gıda katkı maddelerine alerjisi olan tüketiciler, alerjenlerin açık ismini ve E-numarasını yazılı olarak not alarak yanında bulundurmalı, alışveriş sırasında bu maddeleri içeren ürünlerden uzak durmalıdır.
- Genellikle gıdanın adının olduğu ön yüzde bulunan; kafein, laksatif etkiye neden olabilecek bileşenlerin belirtildiği uyarılar yeterince dikkate alındığı takdirde hassas grupta yer alan çocukları ve hamileri etkileyebilecek beslenme kaynaklı sağlık sorunlarının önüne geçilebilmektedir.
Orijinal ambalajlı pastörize veya uzun ömürlü (UHT) sütleri tercih edin.
- Süt ürünleri satın alınırken, soğukta muhafaza edildiğinden, ambalajında herhangi bir sızıntı veya başka bir hasar olmadığından emin olunmalıdır.
- Satın alınmak istenen süt ürünlerinden, imalat tarihi en yeni olanlar tercih edilmeli ve birkaç gün içerisinde tüketilecek miktarda alınmalıdır.
- Ambalajsız olarak sokak ve pazarda satılan sütlere, dayanma süresini uzatmak amacıyla karbonat, soda gibi maddeler katılmış olabileceği göz önünde bulundurulmalıdır.
- Ambalajsız olarak sokak ve pazarda satılan ürünlerde, tüketiciye ulaşana kadar korunması gereken soğuk zinciri yeterli oranda sağlanamadığından, söz konusu gıdaların mikroorganizma yükünün artabileceği unutulmamalıdır.
Et ve et ürünlerini alırken ekstra özenli davranın
- Kasap ve marketlerin, dökme halde hazır kıyma satışı yasal değildir. Bu ürünler sadece ambalaj içerisinde marka ve etiket bilgileri tam olması halinde satılabilmektedir.
- Sakatat, kırmızı et, kanatlı et, balık ve deniz ürünleri, satış bölümleri ve satış personeli ayrı olan işletmelerden alınmalıdır.
- Paketlenmiş kırmızı et veya tavuğun rengi, yeteri kadar pembe olmalı, grileştiği fark edilen ürünlerden uzak durulmalıdır.
- Karides, yengeç veya tütsülenmiş balık gibi paketli pişmiş deniz ürünleri sadece ayrı bir kutuda veya çiğ balıktan fiziksel olarak ayrılmış bir bölümde bulunuyorsa satın alınmalıdır.
- Vakum paket olarak satılan kırmızı ve beyaz etlerin vakumları bozulmamış olmalıdır.
Dondurulmuş gıdaları seçerken ürünün muhafaza şartlarını dikkate alın
- Soğukta muhafaza edilmesi gereken gıda maddelerini satın almadan önce uygun şartlarda soğutulduğundan emin olunmalıdır.
- Dondurulmuş gıdaya dokunulduğunda, yeteri kadar soğuk olmadığı düşünülüyorsa, ürün satın alınmamalıdır.
- Alınacak dondurulmuş gıdanın ambalajının iç kısmında buz kristalleri bulunmamalı ve besinden herhangi bir sızıntı olmamalıdır.
- Dondurulmuş gıdalarda şekil bozuklukları, çözülüp yeniden donmanın göstergesi olabilir. Bu nedenle ambalajı hasarlı veya paket şekli değişmiş,dondurulmuş ürünler tercih edilmemelidir.
Ürün özelliklerine uygun olarak sıralı alışveriş yapmayı alışkanlık haline getirin
- Alışverişe, bozulmayan gıdaları alarak başlandıktan sonra soğutulmuş ve dondurulmuş öğeler seçilerek devam edilmelidir.
- Süt, şarküteri, dondurulmuş gıdalar, ödeme yapılmadan hemen önce alışveriş sepetine eklenmelidir.
Yumurtaları alırken kontrol edin
- Kabuğunun dışkı ile temasına bağlı olarak, yumurta üzerinde hastalık yapıcı Salmonella mikroorganizması bulunabilir ve söz konusu mikroorganizma gıdanın içine de geçebilir.
- 7°C’dan daha düşük sıcaklıklarda yeteri kadar nem olmadığı için Salmonella mikroorganizması çoğalamadığından, markette oda sıcaklığında bekletilen yumurtalar alınmamalı, 4°C’da satışa sunulan ürünler tercih edilmelidir.
Açıkta satışa sunulan ambalajsız gıdaları satın almayın
- Sokakta veya pazar yerlerinde açıkta satılan süt, peynir, dondurma, tereyağı gibi gıdaları satın almak, hastalıklara davetiye çıkardığından satın alınmamalıdır.
- Sağlıksız koşullarda üretilerek satışa sunulan ve çiğ sütten yapılmış ürünlerde, Brusella, Salmonella gibi insan sağlığını önemli ölçüde tehdit eden mikroorganizmalar olabilir.
- Gerekli hijyen ve saklama koşullarının gözetildiği taze sebze, meyve ve dökme gıdalar haricinde açıkta satışa sunulan ambalajsız gıdalar tercih edilmemelidir.
Pörsümüş, üzerinde lekeler olan, hafif çürümüş veya özsuyu dışarı çıkmış sebze ve meyveleri almayın
- Meyve ve sebzeleri seçerken, görünümlerinin mümkün olduğunca diri olmasına dikkat edilmelidir.
Satın aldığınız ürünleri poşete koyarken, özelliklerine göre gruplandırın
- Satın alınan gıdaları poşete koyarken, soğuk ve donmuş ürünler, kuru gıdalardan ayrı olacak şekilde paketlenmelidir.
- Deterjan gibi kimyasal madde içeren ürünler, gıda maddeleriyle aynı poşete koyulmamalıdır.